Alina Szapocznikow – wybitna rzeźbiarka i graficzka urodzona w Kaliszu

Alina Szapocznikow urodziła się w Kaliszu w zasymilowanej rodzinie żydowskiej. Ojciec był dentystą a matka lekarzem pediatrą.

Alina Szapocznikow (zdjęcie udostępnione przez Hilę Marcinkowską)

W metryce zachowanej w Urzędzie Stanu Cywilnego zapisano:

„Działo się to w mieście Kaliszu dwudziestego pierwszego lutego tysiąc dziewięćset dwudziestego siódmego roku. Stawił się osobiście Jakub Szapocznikow, lekarz, dentysta, lat czterdzieści jeden, tutaj zamieszkały, stały mieszkaniec Pabianic, w obecności świadków: Szapsi Mansfeldera szkolnika miejscowej synagogi, lat pięćdziesiąt cztery i Zygmunta Auerbacha, lat trzydzieści dziewięć, nie pracującego, tutaj obu zamieszkałych i okazał nam dziecię płci żeńskiej, oznajmiając, że takowe urodziło się tutaj w dniu piętnastym stycznia roku bieżącego o godzinie pierwszej w nocy z legalnej jego żony Ryfki z domu Auerbach lat trzydzieści sześć liczącej. Dziecięciu temu dano imię Alina.”

Fakt potwierdził powagą urzędu ówczesny prezydent miasta, Mieczysław Szarras.

Portret Aliny Szapocznikow  fot. ©Piotr Stanisławski

W życie Aliny wdarła się brutalnie II wojna światowa. Trzynastoletnia dziewczynka podzieliła los żydowskich mieszkańców okupowanej Polski. Trafiła z matką do getta pabianickiego, potem łódzkiego, a później została wywieziona, przez Auschwitz kolejno do obozów w niemieckim Bergen-Belsen i czeskim Teresinie.

Po wojnie rozpoczęła naukę w Wyższej Szkole Artystyczno-Przemysłowej w Pradze oraz w École Nationale Supérieure des Beaux-Arts w Paryżu (jako wolna słuchaczka uczęszczała do pracowni Paula Niclausse’a).

zdjęcie udostępnione przez Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie

Po powrocie do Polski, tworząc swoje prace eksperymentowała z nowymi materiałami rzeźbiarskimi, gipsem z opiłkami żelaza, ołowiem i cementem plastycznym, poliestrem i poliuretanem. W 1963 roku na stałe wyjechała do Paryża. Żyła 47 lat. Zmarła w Praz-Coutant we Francji.

Traumatyczne przeżycia czasów wojny, walka o przetrwanie w gettach Pabianic i Łodzi, udręczenie obozowe, tułaczka trwająca całe życie i towarzyszące jej nieodmiennie problemy finansowe, problemy ze wzrokiem, niemożność bycia matką, wreszcie choroba nowotworowa, która okradała ją z cennego czasu, siły i kobiecości.

Spis Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie wymienia tytuły 242 prac artystki, z których niektóre stanowią całe cykle. Wiele z nich robiło i robi prawdziwą furorę na rozmaitych wystawach w kraju i za granicą. W coraz to innym materiale, poczynając od żelaza i cementu, przez marmury i brązy, a kończąc na sztucznych tworzywach artystka rzeźbiła portret rozbitego świata i własnego potłuczonego na kawałki życia.

Alina Szapocznikow mówiła o swojej twórczość, że interesuje ją szukanie formy, szukanie największej ekspresji dla zmysłowości czy dramatyzmu. Było to zgodne z jej fascynacją tym, co dzieje się z człowiekiem w momentach granicznych.

Chwila ulotna, chwila błaha – jest to jedyny symbol naszego ziemskiego żywota – pisała

Alina Szapocznikow – wybitna, ceniona na całym świecie rzeźbiarka, przed blisko stu laty urodziła się w Kaliszu. 33 rzeźby i 20 grafik z kolekcji Galerii Loevenbruck w Paryżu prezentuje Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej

Wyśmienitym dodatkiem jest portret rzeźbiarki autorstwa Wojciecha Fangora.w

Źródło:

Zdjęcia prac Aliny Szapocznikow pochodzą z książki: ALINA. Prace Aliny Szapocznikow z kolekcji Galerii Loevenbruck w Paryżu
https://culture.pl/pl/tworca/alina-szapocznikow
https://www.facebook.com/muzeumwkaliszu
Jolanta Delura,  Kalisia Nowa nr 7-12/179/2014.