Rafał Stilter i jego zaginiony zegar -Kalisz Czasem Malowany

Rafał Stilter zegarmistrz

Na Rynku Głównym pod numerem 13 działał jeden z pierwszych na ziemiach Wielkopolski elektrycznych czasomierzy.

Rafał Stilter urodził się 22 października 1869 roku w Dzierzbinie, w powiecie kaliskim. W 1883 roku rozpoczął naukę zawodu u zegarmistrza Gustawa Kleina w Kaliszu. W 1913 roku zegarmistrz odkupił zakład wraz kamienicą od wdowy po swoim mistrzu i zainstalował własnoręcznie wykonany zegar reklamowy.

Główny Rynek, zniszczona kamienica Stiltera – zegar ocalał.

W sierpniu 1914 roku Prusacy zburzyli miasto, a z nim kamienicę przy Głównym Rynku 13. Rafał Stilter z rodziną uciekł do Warszawy. Wraz z synem Brunonem podjął pracę w warsztacie swojego byłego ucznia Wiktora Dietricha, przy ul. Marszałkowskiej.

zegar na czas remontu zrujnowanej kamienicy zawieszono na kamienicy Herbichów.

Dom Herbicha 1918 r. Kamienica, choć spłonęła w 1914 jest chyba jedyną w rynku zbudowaną z wykorzystaniem starych murów. Jest to też jeden z nielicznych budynków w centrum bez czerwonej dachówki. Budynek odbudowano przed uchwaleniem Ustawy Budowlanej dla miasta Kalisza, która nakazywała jedną wysokość budynków i tradycyjne dachy. Zdjęcie z 1918 roku pochodzi ze zbiorów Archiwum Państwowego w Kaliszu. Zegar Stiltera na czas remontu kamienicy został zawieszony na kamienicy Herbicha.

Po zakończeniu II wojny światowej Skarb Państwa przejął zakład, wyposażenie i kamienicę Stilterów. Pomimo tego, wkrótce zegarmistrzowi udało mu się otworzyć niewielki warsztat przy ulicy Mariańskiej w Kaliszu, gdzie wykonywał usługi zegarmistrzowskie i grawerskie.

zakład Stilterów po II Wojnie Światowej przejęty został przez zegarmistrza Czesława Prylińskiego

Po 1945 roku Zakład Stilterów przy Głównym Rynku 13 przejął Zygmunt Pryliński. To on zakupił od urzędu skarbowego w Poznaniu zegar, który wkrótce zawisł nad zakładowymi drzwiami, i stał się jednym z bardziej charakterystycznych dla Kalisza widoków.

Nagrobek Czesława Prylińskiego na Cmentarzu Miejskim w Kaliszu

Po śmierci Czesława Prylińskiego (26 grudnia 1992 roku) zegar został odpiłowany od ściany kamienicy i zaginął.

termometr, który również należał do rodziny Stilterów

Termometr to prezent od warszawskiego zegarmistrza dla pradziadka Janusza Stiltera – Rafała.

W 2003 roku z krajobrazu kaliskiej starówki zniknął zegar z 1913 roku. Czy uda się odzyskać ten zabytkowy mechanizm?

Rodzina Stilterów już 80 lat opiekuje się kaliskimi czasomierzami, wypełniając ostatnią wolę Rafała Stiltera, zasłużonego zegarmistrza.

Na kamienic po remoncie w XXI wieku odtworzono reklamę zakładu Stillerów

Podczas remontu elewacji na budynku przy Głównym Rynku 13 odkryto fragment ręcznie malowanej reklamy zakładu zegarmistrzowskiego Stilterów, który istniał tu od 1913 roku do drugiej wojny światowej. Najprawdopodobniej pochodzi on z czasów międzywojennych. Konserwator zabytków zdecydował, aby szyld został odrestaurowany.